سیاه دانه معجزه ای حقیقی
سیاه دانه
سیاه دانه nigella sativa که به نام زیره سیاه نیز شناخته می شود، یک گیاه دارویی بومی شرق مدیترانه، شمال آفریقا، جنوب غربی آسیا و شبه قاره هند است. این دانه ارزشمند از گذشته دور برای استفاده درمانی و طبی مورد توجه بوده است. به طوری که در متون تاریخی و قدیمی، بسیاری از بیماری ها از جمله دندان درد یا گرفتگی بینی و… به وسیله این سیاه دانه، درمان می شد.
سیاه دانه چیست
سیاه دانه نوعی گیاه گلدار از خانواده آلاله هاست. این گیاه، بوی مخصوصی دارد و به دلیل همین بوی خاص، به عنوان ادویه یا افزودنی در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه پس از رسیدن، باز می شود و دانه های آن در اثر هوای آزاد، خشک شده و سیاه می شوند.
خواص سیاه دانه و روغن آن
با توجه به اینکه طبع این گیاه، گرم و خشک است و خاصیت چربی سوزی دارد، برای کاهش وزن و لاغری نیز مفید است. سیاه دانه حاوی مقدار مناسبی پروتئین و چربی و همچنین مقادیر اندکی ویتامین و مواد معدنی است.
در ادامه به بررسی خواص این دانه می پردازیم:
منبع غنی از آنتی اکسیدان: آنتی اکسیدان ها ترکیبات گیاهی ای هستند که به محافظت از سلول های شما در برابر آسیب های ناشی از مولکول های ناپایدار به نام رادیکال های آزاد کمک می کنند. رادیکال های آزاد، مولکول هایی هستند که به ساختار بدن آسیب می زنند. کارشناسان بر این باورند که بیشتر فواید سلامتی مرتبط با این گیاه دارویی مربوط به این ترکیب است.
سیاه دانه، کاهنده التهاب: زمانی که در بدن عفونت وجود دارد، التهاب رخ می دهد. در صورتی که التهاب درمان نشود و به صورت طولانی تر ادامه یابد، می تواند باعث بیماری های مختلفی از جمله دیابت نوع 2، سرطان و بیماری قلبی شود. تحقیقات نشان می دهد که سیاهدانه ممکن است اثرات التهاب را در بدن پس از آسیب و عفونت، کاهش دهد.
بهبود سیستم ایمنی: مطالعات آزمایشگاهی جانوری نشان می دهد که عصاره های ساخته شده از این گیاه ممکن است گلبول های سفید خون را تحریک کند و فعالیت آن ها را تقویت کند.
محافظت از مغز: اعتقاد بر این است که التهاب مغز نقش مهمی در ایجاد بیماری هایی مانند بیماری آلزایمر و بیماری پارکینسون دارد. تحقیقات آزمایشگاهی و جانوری نشان می دهد که سیاه دانه می تواند به کاهش التهاب در مغز کمک کند. این مطالعه می تواند نشان دهد که سیاهدانه ممکن است پیشرفت از دست دادن حافظه مرتبط با افزایش سن را به تاخیر بیندازد.
کاهنده کلسترول و فشار خون: در صورتی که فشار خون و کلسترول در مقدار فراتر از طبیعی باشند، می توانند به مرض های قلبی منجر شوند. سیاه دانه با کاهش فشارخون و سطح کلسترول اضافی، نقش مهمی ایفا می کند. برخی مطالعات بیشتر نشان می دهد که مکمل با این گیاه دارویی ممکن است سطح کلسترول خوب را افزایش دهد.
کنترل قندخون: در صورتی که میزان قند خون بدن از حدی بالاتر باشد، اثرات مخربی بر بدن بر جای می گذارد. سیاهدانه به تنظیم سطح قند خون کمک می کند. کارشناسان بر این باورند که سیاهدانه ممکن است بتواند ترشح انسولین را افزایش دهد. سیاه دانه با کنترل میزان قند خون در ثابت نگه داشتن وضعیت بدن موثر است.
بهبود زخم های معده: تحقیقات گسترده نشان می دهد که سیاه دانه ممکن است محیط معده را به گونه ای تحت تاثیر قرار دهد که به کاهش یا درمان زخم معده کمک کند. با این حال، مطالعات انسانی بیشتری مورد نیاز است. دلیل این اتفاق ترکیبات خاص و ویتامین های آ و ب و ث است که در ترمیم و بهبود زخم معده و حفاظت از آن موثر اند.
تقویت تدریجی کلیه ها: سیاه دانه، عملکرد کلیه را به خصوص در افرادی که دارای بیماری های مزمن کلیوی هستند، بهبود می بخشد. به گونه ای که در انحلال سنگ های کلیوی نقش موثری ایفا می کند.
سیاه دانه، سپر کبد: با توجه به اینکه کبد از حیاتی ترین اندام هاست، سلامت آن از اهمیت بالایی برخوردار است. سیاه دانه از کبد در برابر آسیب حفاظت و در بازسازی آن نقش مثبتی ایفا می کند.
سیاه دانه دشمن باکتری و ویروس: با باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و مخمرها مبارزه می کند. هم چنین ممکن است برخی از خواص ضد باکتری، ضد ویروسی و ضد قارچی هم داشته باشد.
کاهش علائم آسم: این دانه ی سیاه، اثرات مثبتی در بیماری آسم و روند کاهش آن دارد.
تقویت سیستم جنسی آقایان: سیاه دانه می تواند باروری مردان را تقویت کند. حتی ممکن است در موارد ناباروری مردان (ناشی از چاقی) مفید باشد، اگرچه تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
دشمن سرطان: سیاهدانه در نابودی سلول های سرطانی نقش دارد. طبق تحقیقاتی قدیمی در لوله‌های آزمایش و حیوانات، سیاهدانه ممکن است به جلوگیری از رشد و گسترش سلول‌های سرطانی کمک کند.
جلوگیری از پوکی استخوان: سیاه دانه به علت اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی، دقیقا به اندازه کلسیم، در جلوگیری از پوکی استخوان و حفظ ماده استخوانی، موثر است.
به طورکلی سیاهدانه ممکن است مجموعه ای از مزایای سلامتی را ارائه دهد. بهترین فوایدی که به خوبی تحقیق شده اند عبارتند از : محافظت در برابر آسیب سلولی و التهاب، بهبود کنترل قند خون، سیستم ایمنی قوی تر و قلب و مغز سالم تر.
روغن سیاه دانه
روغن سیاه دانه همانند دانه آن، تمام خواص را دارا می باشد. البته که روغن سیاه دانه بر سلامت پوست و مو تاثیر ویژه ای دارد. به نحوی که در مو ها نقش ترمیم و بازسازی داشته و باعث لطافت، نرمی و درخشندگی آن می گردد و در پوست علاوه بر حفاظت، نقش درمانی در برخی بیماری ها مثل آکنه دارد. همچنین روغن سیاه دانه در فصل زمستان از ترک خوردگی پوست جلوگیری می کند.
عوارض سیاه دانه
هر ماده غذایی در صورتی که بیش از حد و مقدار غیرطبیعی مصرف شود، می تواند خطرآفرین باشد. سیاه دانه در مقدار کم و استفاده خوراکی و غذایی هیچ خطری نداشته و بسیار مفید است. موارد احتیاط به صورت زیر است:
1. مادران شیرده و باردار: در مقدار نرمال مصرف سیاه دانه در این دوران ممانعت ندارد. اما مصرف مقادیر دارویی بالا، می تواند باعث کاهش انقباضات رحم و یا جلوگیری از انقباض شود. این شرایط برای زنان باردار مناسب نمی باشد.
- افراد دارای قند خون و فشار خون پایین تر از حد نرمال: در صورتی که افراد فشارخون و قند خون بالایی دارند، هیچ ممانعتی در مصرف سیاه دانه ندارند و برای آنان مفید است. در صورتی که فشارخون و قند خون افراد از حد نرمال پایین تر باشد، باید در مصرف سیاه دانه احتیاط شود.
- افرادی که عمل جراحی دارند و یا کم خون هستند: از آنجا که مصرف زیاد سیاه دانه، مکانیسم انعقاد خون را کند می کند، باید مصرف سیاه دانه با توجه به شرایط، مورد ارزیابی قرار گیرد. افرادی که در شرف عمل جراحی هستند، به علت خونریزی و نیاز به انعقاد خون، باید مصرف خود را کنترل کنند.
