کشک

کشک، یکی از محصولات لبنی می باشد که از فرایند افزودن باکتری به شیر حاصل می شود. طرز تهیه کشک تاثیر زیادی در طعم آن دارد. کشک امروزه به علت ارزش غذایی بالایی که دارد در اکثر دنیا شناخته شده است و بسیاری از مادران از کشک خشک به عنوان تنقلات برای تغذیه فرزندان خود استفاده می کنند. کشک یکی از محصولات لبنی سنتی ایران است که تاریخچه‌ای طولانی دارد و در بسیاری از غذاهای محلی ایرانی استفاده می‌شود.

خواص کشک

همانطور که گفتیم کشک مایع و خشک به دلیل خواص و ارزش غذایی بالایی که دارند، در انواع غذا ها استفاده می شوند. کشک دارای کلسیم، پروتئین، چربی و مقداری نمک می باشد. امروزه انواع غذا با کشک به علت خواص بالای آن، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این خواص به طور کلی در چند دسته جای می گیرند که عبارتند از:

کشک تندیس، طعم خوش آش

باتوجه به اینکه این محصول لبنی،حاوی کلسیم و فسفر زیادی می باشد، از این رو مصرف به اندازه آن می تواند فسفر و کلسیم مورد نیاز برای حفظ و تقویت استخوان و دندان ها را تامین کند.

این محصول لبنی تاثیر زیادی در تقویت عضله و تناسب اندام دارد و انرژی مورد نیاز بدن را تامین می کند.

پروتئین موجود در لبنیات، آسیب به کبد را کاهش می دهند و خطر ابتلا به کبد چرب را کم می کند.

با وجود آنکه کشک حاوی مقداری چربی می باشد، اما چربی موجود در آن سطح کلسترول خوب بدن را افزایش می دهد و …

همچنین هر ماده غذایی در صورتی که بیش از حد مصرف شود، می تواند آثار مخربی برای بدن داشته باشد. مصرف بیش از حد کشک می تواند برخی مضرات را برای بدن به دنبال داشته باشد. مضرات کشک به طور کلی عبارتند از:

1-یبوست و کاهش حرکات روده ای در صورت مصرف شدید

2-افزایش فشار خون به دلیل نمک زیاد برخی از انواع کشک

3-حساسیت های پوستی به دلیل طبع سرد کشک

مقدار مواد غذایی در 100 گرم کشک

* چربی بین سه الی یازده گرم
* کربوهیدرات بین شصت و یک الی هفتاد و هفت گرم
* آب و نمک شش الی ده گرم
* پروتئین پانزده الی بیست و یک گرم

کشک خشک برای مدت طولانی قابل نگهداری است و می‌توان آن را در محیط خشک و خنک نگهداری کرد. کشک مایع باید در یخچال نگهداری شود و تا چند روز قابل مصرف است. نکته مهم در رابطه با کشک مایع، جوشاندن آن قبل از مصرف می باشد تا میکرو ارگانیسم های موجود در آن از بین برود. کشک به طور کلی بهتر است در محیط سرد و بسته مانند یخچال نگهداری شود.از کشک های پاستوریزه استفاده کنید تا خطر های میکروارگانیسمی کاهش یابد.

انواع کشک

کشک خاکستری

کشک دیگ چدنی یا خاکستری یکی از انواع کشک‌های سنتی است که به دلیل روش تهیه و ظروف مورد استفاده، دارای طعم و خواص منحصر به فردی است. این کشک در غذاهای محلی و سنتی به عنوان یک چاشنی محبوب استفاده می‌شود و می‌تواند به غذاها طعم و عطر خاصی ببخشد.کشک خاکستری را با جوشاندن وغلیظ کردن دوغ در دیگ های مخصوص تهیه می کنند.

کشک زرد

کشک زرد یکی از انواع کشک‌های سنتی است که به دلیل استفاده از زعفران یا زردچوبه دارای طعم، عطر و رنگ منحصر به فردی است. این نوع کشک علاوه بر طعم‌دهی به غذاها، دارای خواص تغذیه‌ای و درمانی نیز می‌باشد و می‌تواند به عنوان یک چاشنی یا تزئین در غذاهای مختلف استفاده شود. کشک زرد از محبوب ترین خوراکی های خراسان جنوبی می باشد. در خراسان کشک زرد را با ماست گوسفند درست می کنند.

کشک لور

کشک لور جایگزینی مناسب برای افرادی است که به دنبال محصولات لبنی کم چرب می باشند. این کشک تازه و بی نمک است و برای کنترل فشار خون گزینه مناسبی می باشد. لور در کشور ما طرفداران زیادی دارد و در جنوب ایران همراه با خرما مصرف می شود.

کشک خشکو

کشک خشکو برخلاف نامش، به صورت خشک قابل استفاده نیست. این کشک الک شده و کوبیده است و به صورت خشک قابل مصرف نیست. کشک خشکو پس از مدتی کوتاه خیس خوردن، با آش و برخی خورشت ها، استفاده می شود.

کشک سویا

یک جایگزین گیاهی برای کشک سنتی است که از دانه‌های سویا تهیه می‌شود. این محصول برای افرادی که به دنبال یک گزینه گیاهی و بدون لبنیات هستند، بسیار مناسب است. کشک سویا دارای طعمی ملایم‌تر و کمتر شور نسبت به کشک سنتی است. کشک سویا منبع غنی از پروتئین گیاهی است که برای حفظ و تقویت عضلات و بافت‌های بدن مفید است.

پرسش و پاسخ

طعم کشک با شیری که از آن تهیه می شود مرتبط است. طعم و خواص شیر گاو و گوسفند متفاوت است و همین موضوع می تواند در طعم کشک موثر باشد. کشک ممکن است به صورت ساده یا با افزودن نمک، سبزیجات معطر یا ادویه‌های مختلف تهیه شود. این تنوع در طعم و مزه باعث شده که کشک در مناطق مختلف ایران به شکل‌های مختلفی تولید و مصرف شود.

کشک از آب ماست یا دوغ گرفته می‌شود. ابتدا ماست یا دوغ را می‌جوشانند و سپس آن را صاف می‌کنند تا آب آن جدا شود. مایع باقی‌مانده را به صورت توپک‌های کوچک درمی‌آورند و در آفتاب خشک می‌کنند

کشک در غذاهای مختلف ایرانی مانند کشک بادمجان، آش رشته، کله جوش و انواع خورشت ها استفاده می شود. این ماده غذایی به عنوان چاشنی  و ماده اصلی در بسیاری از غذاهای محلی مورد استفاده قرار می گیرد.

به طورکلی مصرف کشک در دوران بارداری بی خطر است. کشک به دلیل داشتن مواد مغذی فراوان، می‌تواند در دوران بارداری به تقویت استخوان‌ها و تأمین نیازهای غذایی مادر و جنین کمک کند. با این حال، باید از کشک پاستوریزه و بهداشتی استفاده کرد تا از بیماری‌های ناشی از مسمومیت غذایی، پیشگیری گردد.